سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه به مناسبت میلاد با برکت امام جواد (ع) گزیده‌ای از زندگی نامه شش تن از اصحاب و یاران آن حضرت را منعکس می کند.
* على بن مهزيار
على بن مهزيار ( م 254 ه. ق ): از ياران خاص و جزو وكلاى امام جواد (ع) بود، او از اصحاب امام رضا (ع) و امام هادى (ع) نيز محسوب مى شود. او بسيار عبادت مى كرد و در اثر سجده‌هاى طولانى پيشانيش پينه بسته بود، به هنگام طلوع آفتاب، سر به سجده مى نهاد و سر برنمى داشت تا هزار تن از مؤمنان را دعا مى كرد، و از خداى متعال براى آنان، آنچه براى خود مى خواست، مسئلت مى نمود. ابو الحسن على بن مهزيار در اهواز مى زيست وبيش از سى كتاب تأليف كرد ، در مراتب ايمان و عمل به چنان مقام ارجمندى نائل شد كه يك بار امام جواد (ع) در تقدير از او نوشت: بسم الله الرحمن الرحيم، اى على ! خداوند به تو پاداشى نيكو، عطا فرمايد، و تو را دربهشت جاى دهد ! و در هر دو جهان از خوارى نگاهدارد، و در آخرت با ما محشور فرمايد! اى على ! من تو را در خيرخواهى و اطاعت و احترام وخدمت و انجام آنچه بر تو واجب است، آزموده ام، و اگر بگويم هيچ كس را چون تو نيافته ام، اميد آن دارم كه دراين گفتار راه مبالغه نپيموده باشم. خداوند بهشت فردوس را پاداش تو قرار دهد، مقام تو و نيز خدمات تو در گرما و سرما و شب و روز بر من، پوشيده نيست، از خدامسئلت مى دارم در قيامت هنگامى كه همه مردم جمع مى شوند، تو را به رحمت ويژه اش اختصاص دهد، چنان كه مورد غبطه و حسرت ديگران قرار گيرى، انّه سميع الدعاء.
* احمد بن محمد
بزنطى احمد بن محمد بن ابى نصر ( م 221 ه. ق ): از مردم كوفه و جزوياران ويژهء امام رضا (ع) و امام جواد ( عليها السلام ) مى باشداو نزد هر دو امام معصوم بسيار ارجمند و محترم بود، چندين كتاب و از جمله كتاب‌الجامع را تأليف كرد، فقاهت او را همه ى دانشمندان شيعه، قبول دارند و او را مورد اطمينان و وثوقكامل مى دانند.
* زكريا بن آدم
زكريا بن آدم: زكريا از مردم قم بود و هم اكنون نيز مزارش در شهرستان قم، معلوم و مشهور است، از ياران بسيار نزديك امام رضا (ع) و امام جواد (ص) محسوب مى شود، و امام جواد (ع) براى او دعا فرمود، و او را از ياران باوفاى خويش، به شمار آورد. يك بار كه خدمت امام رضا (ع) شرفياب شده بود، امام از اول شب تا صبح، در خلوت با او سخن مى گفت، ونيز در پاسخ كسى كه پرسيده بود: راه من، دو راهست و نمى توانم هميشه خدمت شمابرسم، معارف و احكام دينم را از چه كسى فرا گيرم ؟ فرمود: از زكريا بن آدم فراگير كه او در امور دين و دنيا امين است.
* محمد بن اسماعيل
ابن بزيع، محمد بن اسماعيل: از ياران پيشوايان معصوم امام كاظم (ع) و امام رضا (ع) و امام جواد ( صلى الله عليه وآله و سلم ) و نزد شيعه از موثقين محسوب مى شود، مردى صالح و درست كردار و اهل عبادت بود و كتابهايى تأليف كرد، درعين حال در دربار عباسيان كار مى كرد و در اين ارتباط امام رضا (ع) به او فرمود: خداوند در دربار ستمگران، بندگانى دارد كه بوسيله آنان برهان و حجت خويش را آشكار مى سازد، و آنان را در شهرها قدرت مى بخشد تا بوسيله ى آنان، دوستان و اولياء خود را از ستم ستمگران، نگاه دارد و امورمسلمانان را اصلاح كند، آنان در خطرها و حوادث، پناه اهل ايمانند، و گرفتاران ونيازمندان از شيعيان ما، به آنان رو مى آورند، و رفع گرفتارى و نياز خود را از آنان مى خواهند. به وسيله ى چنان افرادى، خداوند مؤمنان را از هراس ستمگران ايمنى مى بخشد، آنان مؤمنان حقيقى و أمينان خدا در زمينند، رستاخيز از نور آنان، نورانى است، به خدا سوگند كه بهشت براى آنان و آنان براى بهشت آفريده شده اند، كه گواراشان باد !. آنگاه امام (ع) فرمودند: هر يك از شما بخواهد مى تواند به همه ى اين مقامات نائل شود. محمد بن اسماعيل عرض كرد: فدايت شوم به چه چيز ؟ فرمودند: به اينكه در ظاهر با ستمگران باشد و با خوشحال كردن شيعيان ما، ما را خوشحال كند ( در پست و مقامى كه قرار مى گيرد هدفش رفع ظلم و ستم از مؤمنان باشد ). در پايان امام (ع) به محمد بن اسماعيل كه از وزراى دربار عباسى بود، فرمودند: اى محمد تو نيز ازآنان باش.
حسين بن خالد مى گويد: با گروهى خدمت امام رضا (ع) بوديم، از محمد بن اسماعيل ابن بزيع سخن به ميان آمد، امام (ع) فرمود: دوست دارم در ميان شما مثل اويى بوده باشد.
محمد بن احمد بن يحيى مى گويد: با محمد بن على بن بلال به زيارت قبر محمد بن اسماعيل بن بزيع رفتيم، محمد بن على در طرف سر قبر، رو به قبله نشست و گفت صاحب اين قبر برايم نقل كرد: كه امام جواد (ع) فرمود: كسى كه قبر برادر مؤمن خود را زيارت كند و كنار قبر او رو به قبله بنشيندو دست خود را بر قبر او بگذارد و هفت بار سوره ى انا انزلناه في ليلة القدر رابخواند از فزع اكبر، وحشت و هراس بزرگ قيامت ايمن مى گردد.
محمد بن اسماعيل بن بزيع مى گويد: از امام جواد (ع) تقاضا كردم پيراهنى از پيراهنهاى خود، برايم بفرستد تا كفن خويش سازم، آن گرامى پيراهنى فرستاد وفرمان داد [ تا ] تكمه‌هايش را بردارم.
* ابو على بن راشد
ابو على بن راشد: او در سند تعداد كثيرى از روايات، واقع شده است كه شمارآنها بالغ بر 33 مورد مى گردد او از امام جواد (ع)، امام هادى (ع) و امام حسن عسکرى (ع) هر سه بزرگوار، روايت نموده است، نمونه‌هاى حديثى او در كتاب كافى جزء 7، كتاب وصايا حديث 1 و حديث 11مى باشد.
* ابو عبد الله خراسانى
ابو عبد الله خراسانى: او نيز از امام جواد (ع) روايت كرده ا ست و صدوق هم با سند خود از او روايت نموده است، يكى از احاديث منقولهء اوپيرامون حج و معرفت مراتب آن مى باشد.
